انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه تربت حیدریه

آخرین نظرات
نویسندگان

۳ مطلب با موضوع «یاداشت ها» ثبت شده است

۰۹
ارديبهشت
۹۴

دست دلواپسان را می‌بوسم/ توافق لوزان نقطه عطف تاریخ انقلاب

زیبا کلام
شناسهٔ خبر: 2529530 
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: اگر مشکلات خاصی توسط برخی در ایران و آمریکا که مخالف این توافق هستند، ایجاد نشود، این توافق نقطه عطف انقلاب خواهد شد.

به گزارش خبرنگار مهر، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: اگر مشکلات خاصی توسط برخی در ایران و آمریکا که مخالف این توافق هستند، ایجاد نشود، این توافق نقطه عطف انقلاب خواهد شد؛ چراکه بعد از ۳۶ سال گروهی در ایران و آمریکا حاضر شدند نگاه متفاوتی بهم داشته باشند.

صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در نشست «توافق لوزان بدون روتوش» با بیان اینکه توافق هسته ای در بهترین حالت به عنوان یک لیوان نصفه نیمه تعبیر می شود، اظهار داشت: اگر شما مخالف دولت یازدهم باشید، دست روی نیمه خالی لیوان می‌گذارید و اگر طرفدار دولت باشید، از آن دفاع می کنید.

وی افزود: هر توافقی به هر حال یک عقب‌نشینی‌هایی دارد و طرف مقابل هم باید امتیازاتی را به شما بدهد، اما من معتقدم توافق صورت گرفته در لوزان یک نقطه عطف در تاریخ انقلاب اسلامی خواهد بود.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه ۳۶ سال است که می گویند آمریکا تعهداتشان را نقض می کنند، خاطر نشان کرد: اولین بار است که دولت یازدهم نگاه بغض و کینه ۳۶ سال قبل نسبت به آمریکا را تغییر می دهد و می گوید می شود نگاهمان را نسبت به آمریکا عوض کنیم.

وی اضافه کرد: از طرف دیگر عده ای در دولت آمریکا هم با خود گفتند آیا می توانیم به این دولت از جمهوری اسلامی اعتماد کرده و بر روی تعهداتش حساب باز کنیم؟ در واقع هر دو طرف ضمن اینکه با یکدیگر مذاکره می کنند، اما با این حال مذاکرات را با ترس و لرز به پیش می برند.

زیباکلام با بیان اینکه عده ای در ایران نشسته اند تا دولت یازدهم و تیم مذاکره‌کننده قدمی را کج بگذارد تا به او حمله‌ور شوند، گفت: اگر امروز برخی از این افراد به لوزان حمله نمی کنند، به دلیل استقبال جوانان و نخبگان جامعه از این توافق است و دلیل دوم این است که مقام معظم رهبری تاکنون نفیا و اثباتا در مورد لوزان موضع‌گیری نکردند و اگر ایشان در مواضع آینده‌شان بی‌طرفانه برخورد کنند، توپخانه مخالفین به لوزان فعال می شود.

این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: بخشی از افرادی که نگران توافق لوزان هستند، فکر می کنند اگر روند این مذاکرات پیش برود و همه چیز به خوبی انجام شود، آن وقت این نقطه عطفی که بعد از ۳۶ سال در جمهوری اسلامی به‌وجود آمده است، شروع به تکثیر شدن می کند؛ چراکه هر چیزی در مورد آمریکا از ابتدای انقلاب گفته شده است، زیر سوال می‌رود.

وی جدی‌ترین مناقشه جمهوری اسلامی با آمریکا را مساله هسته ای عنوان کرد و یادآور شد: اگر در مورد این موضوع با آمریکایی ها به توافق برسیم، چرا نتوانیم در زمینه های دیگر با آمریکا توافق کنیم؟ اتفاقا در مسائل دیگر اشتراکاتمان بیشتر است. آیا در مورد افغانستان با آمریکا نمی توانیم به اشتراک برسیم؟ چراکه به عنوان مثال هم آمریکا مخالف تسلط طالبان بر افغانستان است و هم جمهوری اسلامی.

زیباکلام با اشاره به روند مذاکرات هسته ای در دوره دو دولت نهم و دهم تصریح کرد: اصولگرایان در آن زمان بجای اینکه برنامه هسته ای را به گونه ای پیش ببرند که منافع ملی لحاظ شود، آن را در خدمت آمریکا ستیزی به پیش بردند. به نظر من نیمه پر و خالی لیوان را اینطور باید نگاه کرد که دولت یازدهم بر خلاف دولت نهم و دهم نمی خواهد از موضوع هسته ای بهره برداری سیاسی و جناحی کند، برای همین به سمت سازش و توافق می رود.

این استاد دانشگاه تهران تاکید کرد: کسانی که در این موضوع ذینفع هستند و تحریم و آمریکا ستیزی برایشان نفع داشته است، طبیعی است آنچه را که اتفاق می افتد، دوست ندارند.

وی با بیان اینکه من از دلواپسان تشکر می کنم و تاریخ آینده انقلاب نیز از آنها تشکر خواهد کرد، خاطر نشان کرد: من دست این آقایان را می بوسم، زیرا این آقایان یک کار مهمی کرده اند و برای اولین‌بار راجع‌به یک موضوع نظام به خودشان جرأت داده اند که انتقاد کنند.

زیباکلام افزود: دلواپسان کسانی بودند که درباره یک موضوع مغایر حرف مسئولین نظام صحبت کردند. ما این اتفاق را در هیچ مورد دیگری مشاهده نکردیم؛ چراکه تا قبل از این کسی جرأت نمی کرد علیه سیاست های هسته ای صحبت کرده و انتقاد کند.

  • sajad amgazi
۰۳
ارديبهشت
۹۴
مقاله علمی مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه‌ای درباره علم رجال در قالب مقاله‌ای دائرة‌المعارفی در مجلد نوزدهم دانشنامه جهان اسلام منتشر شد.
به گزارش شریان، به نقل از مهر، این مقاله که به معرفی کتاب «رجال کَشّی» می‌پردازد، شرح یکی از مدخل‌های اصلی حرف «ر» نوزدهمین مجلد دانشنامه جهان اسلام است که در کنار مقالات علم رجال و شاخه‌های آن، رجال طوسی، و رجال نجاشی اطلاعات و تحلیل‌های جامعی درباره بخش مهمی از علوم حدیث را در اختیار محققان قرار می‌دهد.
 
به‌نوشته دانشنامه جهان اسلام، علم رجال عنوانی برای یکی از شاخه‌های علوم حدیث ناظر به بررسی احوال و اوصاف راویان حدیث و بیان اصول و قواعد آن است. این نوشته می‌افزاید: دانشمندان مسلمان و به‌ویژه ناقدان حدیث، از آغاز تدوین علوم اسلامی همواره به بررسی احوال راویان مذکور در سلسله‌ اسناد احادیث پیامبر اکرم و ائمه ـ علیهم‌السلام ـ اهتمام داشته و از آن به‌مثابه دانشی کمکی برای علم‌الحدیث و مآلاً فقه بهره برده‌اند.
  • sajad amgazi
۰۳
ارديبهشت
۹۴
وحدت؛ راه راستِ راست‌گرایان

وحدت؛ راه راستِ راستگرایان


 

بررسی ضرورت وحدت در جریان اصول‌گرا و ارائه راهکارهای موثر

با نزدیک شدن به انتخابات معمولا گروه‌ها و جریان‌های مختلف سیاسی اعم از این‌که بر سر قدرت باشند یا نه، با پدیده ی همگرایی و واگرایی درون گفتمانی مواجه می‌شوند؛ لذا در این برهه نحوه‌ی ایفای نقش بازیگران سیاسی و به‌ خصوص بزرگان هر جریان اهمیت فراوانی پیدا می‌کند و به نوعی حیات سیاسی احزاب، جریان‌ها و جناح‌ها در این کشمکش‌ها رقم می‌خورد. در این عریضه به بهانه‌ی از سرگیری فعالیت‌های اصول‌گرایان در مواجه با پدیده‌ی همگرایی و واگرایی درون گفتمانی، به بررسی عوامل و ضرورت وحدت و پیشنهادهای راهبردی در رابطه با این مهم خواهیم پرداخت.

 

الف) ضرورت وحدت

۱)     سابقه ی وحدت در جریان اصول‌گرا

جریان اصول‌گرا در حیات سیاسی خود در دو برهه به این ضرورت رسیده است که نیازمند به وحدت می‌باشد: موج اول وحدت برای رسیدن به قدرت و موج دوم وحدت برای حفظ قدرت.

موج اول وحدت جریان راست(اصول‌گرا) از سال ۱۳۷۶ به دست ناطق نوری تحت عنوان “شورای هماهنگی” آغاز گردید و این شورا فعالیت‌های رسمی‌خود را تا سال ۱۳۸۴ ادامه داد و موجب بازگشت جناح راست(اصول‌گرا) به قدرت شد به طوری که ابتدا با پیروزی آبادگران در شورای شهر و نشان دادن کارآمدی خود در مدیریت شهری، پیروزی در مجلس هفتم هم ارمغانی دیگر بر فعالیت‌های وحدت گرایانه‌ی این جناح شد و البته باید نقش افراطی‌گری‌های جناح چپ (حزب مشارکت) در مجلس ششم را هم به عنوان عامل موثر در پیروزی اصول‌گرایان در نظر داشت. و در نهایت با روی کار آمدن دولت نهم با بدنه ای از نیروهای اصول‌گرا این پازل کسب قدرت تکمیل گردید.

اما این روال وحدت‌گرایانه بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ و حتی در خود انتخابات هم ادامه پیدا نکرد و واگرایی درون گفتمانی در این جریان پر رنگ‌تر شد تا اینکه در سال ۱۳۹۰ و نزدیک به انتخابات مجلس نهم موج دوم وحدت با محوریت بزرگان جریان اصول گرایی آیات عظام مهدوی کنی، یزدی و جنتی و …. شروع گردید اما دست‌آوردهای موج دوم وحدت چندان چشم گیر نبوده است، به طوری که در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری، اصول‌گرایان به گزینه‌ی واحد نرسیدند اما به هر حال این موج دوم وحدت که بیشتر برای حفظ قدرت می‌باشد اقدامات موثری در وحدت این جریان انجام داده است و هم اکنون توسط حجت الاسلام تقوی پیگیری می‌شود.

۲)     موفقیت قرین وحدت

اگر الگوی انتخابات در ایران مورد بررسی قرار بگیرد به درستی نشان داده خواهد شد که میزان موفقیت جناح‌های سیاسی در انتخابات، رابطه‌ی مستقیمی با میزان وحدت و همگرایی آن‌ها دارد و البته باید توجه داشته باشیم که این الگو تقریبا در مورد هر دو جناح اصلی کشور صادق بوده است، چه جریان راست (اصول‌گرا) و چه جریان چپ (اصلاح‌طلب) این پدیده را تجربه کرده‌اند. به عنوان مثال بارزترین نمونه‌های این الگو، تجربه ی شیرین اصول‌گرایان در به‌دست آوردن شورای شهر و مجلس هفتم به دلیل وحدت و تجربه‌ی تلخ اصلاح طلبان در از دست دادن دولت نهم به دلیل عدم وحدت می‌باشد. حال آن‌که باید در خاطر داشت که  معمولا جریانی که بر سر قدرت است برای ایجاد وحدت با سختی بیشتری نسبت به جریان مقابلش که بیرون از قدرت می‌باشد، مواجه است.

۳)     انشعابات عاملی برای شکست

از ابتدای انقلاب اسلامی‌جریان‌ها و گروه‌های مختلفی از جناح راست منشعب گردیده‌اند و البته تا به الان هم این روند ادامه داشته است، به طوری که معمولا بعد از انشعاب‌شان نه تنها عمر سیاسی خود را از دست داده‌اند بلکه فعالیت‌های غالب آن‌ها به جای آن‌که در راستای منافع ملی کشور باشد به ضرر مردم ختم شده است و حتی در مواردی چنان از مسیر اصلی خارج شده‌اند که هم نوا با جریان‌های ضد انقلاب و دشمنان این کشور بوده‌اند.

اما نکته‌ی قابل توجه این است که انشعاب به خودی خود بد نیست اگر دلیل قاطع و علت قانع کننده‌ای وجود داشته باشد. حال آنکه گاهی گروه‌هایی دیده می‌شود که به خاطر مسائل جزئی و غیر مهم، اساس وحدت در جریان اصلی اصول‌گرایی را زیر سوال برده و به جای وحدت تجویز انشعاب و جدایی سر می‌دهند. حال آنکه باید اصول محوری معیار باشند نه اصول فرعی؛ و از طریق جذب حداکثری، نیروهای انقلاب را با متهم کردن بر سر مسائل غیر ضروری، از دایره‌ی اصول‌گرایی بیرون نکرد.

 

ب) راهکارهای وحدت

جلسات وحدت اصول‌گرایان با همه‌ی کمی‌و کاستی‌هایی که دارد در کل مثبت و امیدوار کننده ارزیابی می‌شود و قطعا این حرکت تاثیرات بسزایی را در آینده‌ی جریان اصول‌گرا خواهد داشت اما در کنار همه‌ی اقدامات خوبی که توسط نیروهای اصول‌گرا در راستای وحدت و همگرایی درون گفتمانی صورت می‌گیرد، توجه به نکات ذیل مناسب می‌باشد:

۱)     برطرف کردن عوامل افتراق سابق

یکی از مهمترین عواملی که در چند سال اخیر موجب جدایی برخی از گروه‌های اصول‌گرایی شده است موضوع ” ساکتین فتنه ” می‌باشد با این توضیح که برخی از نیروهای انقلاب را متهم به خیانت به دلیل سکوت و عدم موضع‌گیری صریح در فتنه ۸۸ کردند، حال آنکه این افراد بعدا موضع خود نسبت به فتنه ۸۸ را بیان کردند. البته اگر در مقام ارزش‌گذاری باشیم قطعا کسانی که صریحا موضع خود را در رابطه با فتنه ۸۸ بیان کرده‌اند اولویت دارد اما این هم عامل نمی‌شود که فتنه را تبدیل به چوبی کرده و بر سر نیروهای انقلابی زده شود، موردی که به نظر می‌رسد رهبری معظم نیز راضی به چنین اقدامی‌نباشند. لذا به نظر می‌رسد به جای این‌که یک معیار نامناسب جهت ارزیابی افراد وضع گردد به اصول کلی و اصلی روآورده شود.

۲)     جذب حداکثری

جریان اصول‌گرا بیش از آن‌چه که امروز مشاهده می‌شود امکان وسعت دارد و می‌توان نیروهای خدوم و دلسوز بسیاری را در زیر این چتر جمع کرد. به عنوان مثال در جلسه‌ی شنبه (۱۹ مهر) گروه‌های مختلفی از اصول‌گرایان شرکت نکرده بودند که قطعا سهم بزرگی را از این جریان دارند: نیروهای قدیمی‌(ناطق نوری- ولایتی)، رئیس مجلس (لاریجانی)، دولتیان (پورمحمدی – رحمانی فضلی)،طیفرهپویان و ایثارگران (احمد توکلی – الیاس نادران)، شورای شهر و شهرداری (قالیباف – طلایی) و گروه‌های نزدیک به احمدی نژاد.

حال آن‌که در یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری، اصلاح طلبان با استفاده از حسن روحانی که قبلا از جریان راست و از اعضای جامعه روحانیت مبارز بود به نفع خود استفاده کرده و در مقابل کاندیداهای اصول گرا قرار دادند لذا باید به دنبال دفع حداقلی بود و سعی بر این شود که در ادامه‌ی راه وحدت، سایر شاخه‌های جریان اصول‌گرایی را هم‌راه کرد.

۳)     وزن دهی به هر طیف

با اینکه جریان اصول گرا از گروه‌ها و طیف‌های مختلف تشکیل شده است اما این دلیل بر آن نمی‌شود که همه‌ی طیف‌ها جایگاه یکسانی در این جریان داشته باشند و وزن همه‌ی آن‌ها در اثردهی و نقش‌آفرینی برابر باشد. یعنی با توجه به سبد رای هر یک از طیف‌ها و با توجه به جایگاه و سوابق آن‌ها برخورد گردد، به عنوان مثال جامعتین در جریان اصول گرا از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند که سایر طیف‌ها این جایگاه را ندارند.

از طرف دیگر به جای این‌که جریان وحدت، حول اشخاص بناگذاری شود باید به سمتی حرکت کرد که طیف، نهادها و احزاب اولویت پیدا کنند به طوری که نباید اشخاص را در کنار طیف‌ها و احزاب دید بلکه خود آن اشخاص هم به نوعی عضوی از یک طیف و جریان سیاسی هستند.

 

ج) جمع بندی

موج دوم وحدت در جریان اصول‌گرایی که برای حفظ قدرت و نه برای بازگشت به قدرت صورت می‌گیرد و شاید به همین دلیل است که چون هنوز اصول‌گرایان بر سر قدرت هستند، ایجاد وحدت به سختی حاصل می‌شود اما دور از دسترس نیست به شرط آنکه محوریت با گروه‌های فراگیر بوده و جریان وحدت خود به سمتی نرود که صرفا رنگ یک گروه جدایی طلب را به خود بگیرد و بیش از آن‌که عامل وحدت باشد تبدیل به عامل تفرقه گردد.

  • sajad amgazi